Toekomstbestendig Duindorp

We lopen door het gezellige winkelstraatje, waar verkooprekken de stoep vullen, toeristen souvenirs kopen en een klein meisje met haar opa op een bankje voor de bakker zit. Ze eten een croissantje terwijl een grote meeuw hen van een afstand bespiedt. Het wordt gelijk duidelijk hoe weinig ruimte de straat biedt aan voetgangers; een jonge vrouw in een elektrische rolstoel komt amper voorbij het bankje en een lantaarnpaal.  

Op de plek waar de Heereweg het winkelgebied van Schoorl in loopt ligt een knooppunt van verschillende belangen. Het is de plek waar de toeristische functie van het dorp samenkomt met de historische en landschappelijke waarden van de omgeving. Maar het is ook de plek waar de openbare ruimte onder druk staat door de diverse gebruikers. Hoe kan deze plek een toekomstbestendig duindorp-centrum worden, waar duurzaamheid, bedrijvigheid en leefbaarheid hand in hand gaan? Dat is de vraag die Maithe en haar team probeerden te beantwoorden met een participatief ontwerpproces in opdracht van de gemeente. 

Het kruispunt, waar nu de Jumbo supermarkt ligt in het gebouw wat nog steeds de Roode Leeuw heet (een verwijzing naar het gebouw wat hier eerder lag maar wat naar achter is verplaatst zodat er meer zicht is gekomen op het klimduin) was vroeger een eenvoudige splitsing met een smal paadje richting de duinen. Het Klimduin was toen nog niet zo belangrijk. Door de toeristische functie die in de vorige eeuw ontstond is het ‘t gezicht van Schoorl geworden. 

Het is duidelijk dat er ruimte is voor verbetering op deze plek: er mist groen, de beplanting die er staat past niet in de duinen en de bestrating ziet er rommelig uit. Maithe: “Je ziet hier dat auto’s ruimte hebben om snel door het dorp te rijden, terwijl de voetganger meer moeite moet doen. Dat is niet hoe het zou moeten.” Dat je als je dwars door het dorp rijdt af en toe moet wachten op een vrachtwagen die daar laadt en lost, vindt ze geen probleem: “Dit zorgt ervoor dat auto’s rustiger moeten rijden en het rijverkeer ontmoedigd wordt.” 

Hoe dat eruit komt te zien? “We hebben ontworpen vanuit de verblijfsfunctie die we daar willen hebben en de relatie van het dorp met het duin. Loop- en zichtlijnen zijn belangrijk en vooral ook de locatie voor de fietsparkeerplaatsen, die hoognodig zijn, kunnen door een andere ordening een veel rustiger beeld gaan geven. Als allerlaatst moet de auto er ook nog overheen kunnen, maar wel stapvoets. De ruimte voor de supermarkt loopt over in de ruimte waar de auto overheen mag, het wordt fysiek gescheiden door plantvakken, maar verder is het één geheel waardoor het veel meer een pleingevoel krijgt. De bestaande pergola wordt vernieuwd en er worden extra groenvakken bij het plein voor het Klimduin gecreëerd. Verder heeft dit gebied niet zo veel nodig, het plein wordt het voetstuk van het duin.”

In het winkelgedeelte van de Heereweg was voorheen de beschikbare ruimte voor de auto’s, het parkeren van fietsen en uithangborden. Wat er overbleef was voor de voetganger. Maithe: “In onze visie hebben we het omgedraaid: de gevels zijn een vast gegeven en de bestaande bomen blijven staan, daartussen hebben we meer ruimte gecreëerd voor de voetganger. Daarna hebben we pas gekeken waar er dan ruimte overblijft voor het parkeren van fietsen en de uithangborden. Autovrij zou ideaal zijn, maar er zitten garageboxen waar een auto moet kunnen komen en er moet ruimte zijn voor bevoorrading, dus het gebied wordt autoluw. Een verkeerskundige heeft onderzoek gedaan naar verkeersstromen en parkeergedrag. We kozen ervoor om de parkeerplekken zo veel mogelijk weg te halen. Door de huidige lijnen te doorbreken wordt het meer een pleinachtige ruimte in plaats van een afgekaderde ruimte voor de auto.”