Interview met onze specialist Frank Miedema (uit: Grootbeeld)
“Het is onze taak om de buitenruimte leefbaar te maken”
Wie denkt aan manieren om te verduurzamen, denkt misschien niet direct aan het ‘vergroenen’ van een sportpark. Toch is dit sinds de laatste paar jaar een hot topic voor gemeenten en staat het verduurzamen van sportparken hoog op de agenda. De sporttechnische adviseurs van HB Adviesbureau adviseren niet alleen bij het ontwerp van sportaccommodaties, maar kijken ook hoe de buitensport accommodaties zo duurzaam mogelijk kunnen worden gerealiseerd.
En dat is geen gemakkelijk werk, vertelt Frank Miedema, Projectleider Sport, Groen en Natuur bij HB Adviesbureau. “Een sportpark ontwerpen voor de toekomst is complexe materie. Om te beginnen moet je kennis hebben van sport en sportvelden; weten wat de vereisten zijn voor een hockeyveld bijvoorbeeld. Daarnaast moet je kennis hebben van de sporttechnische constructies en van duurzame energieopwekking en -opslag. We zijn dan ook één van de weinigen in Nederland die op dit gebied gespecialiseerd zijn en bij dit soort projecten kunnen ondersteunen.”
Van sporten naar recreëren
Een vraagstuk dat pas sinds enkele jaren speelt, want het klimaat staat onder druk, ook bij gemeenten. Dat is vooral merkbaar in de grote steden, waar de temperatuur hoger ligt dan in niet-stedelijke gebieden. “Gemeenten moeten duurzaam gaan inkopen en dan wordt er gekeken naar plekken waar kan worden verduurzaamd. Op sportparken is er ruimte, dus je kunt er veel qua mogelijkheden. Daarbij staat ecologie hoog op de agenda en zien we de functie van sportparken veranderen. Het worden ineens multifunctionele parken waar mensen van alle leeftijden moeten kunnen recreëren. Met veel groen dat insecten en vogels moet aantrekken, inclusief voldoende schaduwplekken. Hierbij worden ook de landschapsontwerpers ingezet van HB Adviesbureau, die ervoor zorgen dat sportparken ook echt onderdeel worden van de woonomgeving”, aldus Miedema.
Maar even een bestaand sportpark renoveren, is natuurlijk niet zomaar gedaan. Het team van HB Adviesbureau kan het gehele traject begeleiden, van initiatief tot realisatie. Miedema vertelt hoe ze dat aanpakken: “Bij renovaties van bestaande sportvelden bekijken we door middel van een klimaatstresstest wat er allemaal speelt op een sportveld: wat gebeurt er qua hitte, verdroging en is er sprake van bodemdaling? Naast de analyse van het sportveld kijken we ook waar er nog meer kansen liggen op het gebied van energiebesparing- en opwekking. Op basis van die inventarisatie bepalen we de maatregelen voor een park, zoals inzetten op verkoeling. We nemen dus echt het hele systeem onder de loep. Het renoveren van een grasmat kan binnen enkele weken gedaan worden, maar met het vergroenen van een heel park en de aanleg van een nieuw veld kun je zomaar twee jaar verder zijn.”
Voordelen voor de omgeving
Het vergroenen van een sportpark klinkt overigens wat tegenstrijdig, want een sportveld is toch al groen? “Eigenlijk niet, want vaak staan er nauwelijks bomen omheen en is het kaal gemaaid. We kijken ook naar de omgeving van het sportveld: ligt er bijvoorbeeld een zwembad naast het sportpark? Kunnen we die verwarmen met de energie die we terugleveren met het verkoelen van het sportveld? Of ligt het sportveld misschien naast een seniorencomplex, waar de bewoners juist kunnen profiteren van de verkoeling van het sportpark?”
Slimme energie-oplossingen bedenken is dan ook een cruciaal onderdeel van het traject. Naast de bekende aanpassingen zoals LED-verlichting aanbrengen, zonnepanelen installeren en kleedkamers isoleren, is er door innovatie steeds meer mogelijk. Zo kan er regenwater worden opgeborgen onder een sportveld, waardoor het veld energieneutraal kan worden verkoeld. In de zomer kan een kunstgrasveld een temperatuur bereiken van wel 60 tot 65 graden. Met een slim systeem kan deze temperatuur aanzienlijk worden verlaagd naar circa 40 graden. “Er zijn veel slimmigheden om te verduurzamen. We werken natuurlijk volop met circulaire materialen, ook dat maakt een sportpark toekomstbestendig. Als adviesbureau hebben we de taak om de buitenruimte leefbaar te maken. Met alle klimaatveranderingen en stikstofproblemen moet dit gewoon gebeuren. En nee, het is geen goedkoop project, al is het nog altijd goedkoper dan de schade die ontstaat door straten die blank staan en sportvelden die opbollen.”
Afbeelding: visualisatie van onze 3D-Artist